Justyna Kabala: Z Czerska
Wystawy indywidualne w Polsce /Seria prac ,,Z Czerska” nawiązuje do ludowych ornamentów. Inspiracją do stworzenia cyklu stały się wspomnienia z Czerska – niewielkiej miejscowości w województwie mazowieckim, położonej w starorzeczu Wisły. W Czersku mieszkali moi dziadkowie i jako dziecko spędzałam tam wiele czasu.
W zaprezentowanych kompozycjach formy roślinne przeplatają się ze zwierzętami lub maszynami. Prace w większości przybierają podłużną formę przypominającą wieszane na ścianach kilimy, czy ręcznie tworzone bieżniki na stół. W ornamenty wplecione zostały zwierzęta, które spotykałam
u dziadków w sadzie: bażanty, zające, sarny, jeże. Pojawiają się tam także maszyny, które zapamiętałam z dzieciństwa, jak pług i należący do mojego dziadka Fiat 125p. W pracach zostały również odzwierciedlone najważniejsze dla mnie miejsca w Czersku: kapliczka, zamek, a także dom rodzinny pradziadków.
Poszukując własnych środków wyrazu, nawiązuję do motywu haftu wilanowskiego z regionu Urzecza. Jest to unikalny w skali kraju, jedyny w Polsce haft czarny wykonany ściegiem łańcuszkowym. Wzory umieszczane są na rogach chust, na przyramkach, lub mankietach damskich koszul. Haft wilanowski oparty jest na symetrii, wykorzystuje motywy roślinne, głównie kwiaty. Hafty przybierały często formę drzewa życia, symbolizującego nieśmiertelność, odnawialność i niezmienność cyklu rocznego.
Urzecze to mikroregion etnograficzny, położony po dwóch stronach Wisły pomiędzy ujściami Pilicy
i Wilgi, a południową częścią Warszawy. W obszarze Urzecza leży także Czersk. Określony typ osadnictwa, izolacja wiślanej doliny przyczyniły się do powstania unikatowej grupy mieszkańców, wyróżniającej się charakterystycznym budownictwem, gospodarką związaną z rybołówstwem, czy wykorzystaniem wikliny.
Dzięki powstałej serii odkrywam relacje ze swoim rodem i miejscem, z którego pochodzą bliscy. Ornament staje się śladem pamięci. Odbite symetrycznie kompozycje wyznaczają charakterystyczne rytmy powtarzających się elementów. Wspomnienie także jest rodzajem przywoływanego wielokrotnie odbicia. Powtarzalność nabiera cech rytuału, próby zaklęcia, utrwalenia wspomnień w formie.
Wystawa w Muzeum Wycinanki jest kontynuacją ekspozycji, która odbyła się w halach wystawowych „Rafael Mihailov” w Wielkim Tyrnowie w Bułgarii, a wcześniej w Centrum Kultury i Sportu w Pruszkowie.
dr Justyna Kabala
Mam ogromną przyjemność zaprezentować w Muzeum Wycinanki w Konstancinie-Jeziornie najnowszy cykl prac dr Justyny Kabali. Obserwuję twórczość autorki już od kilkunastu lat, podziwiając jej obrazy olejne, fotografie, instalacje. Ogromnym, pozytywnym zaskoczeniem był dla mnie pierwszy kontakt z najnowszymi rysunkami artystki wykonanymi w technice cyfrowej. Ich perfekcyjne kompozycje, porządek i symetria przywodzą na myśl wcześniejsze artystyczne realizacje. Tematyka tych prac – wspomnienia z pobytów u dziadków w Czersku nadaje im dodatkowy, lokalny kontekst, jakże istotny dla mieszkańców Konstancina-Jeziorny, Powiatu Piaseczyńskiego, Urzecza. Wystawie towarzyszyć będzie prezentacja oryginalnego, urzeczańskiego, wiklinowego wozu – półkoszka, dzięki uprzejmości Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Oddział w Czersku.
Zapraszam Państwa do zanurzenia się w wizualny świat dr Justyny Kabali, inspirowany wspomnieniami artystki oraz kulturą Nadwiślańskiego Urzecza.
dr Aleksander Ryszka
Kierownik Muzeum Wycinanki – kurator wystawy
