Jubileusz setnej rocznicy śmierci Józefa Brandta
15/06/2015Obchodzimy w tym roku jubileusz stulecia śmierci Józefa Brandta (1841–1915), wybitnego polskiego malarza, jednego z dziewiętnastowiecznych realistów, którego sława sięgała daleko poza obszar naszego kraju. Rocznica daje szansę na przypomnienie jego twórczości , a także samej postaci artysty, który – mieszkając na stałe w Monachium – szczególnie blisko związany był z Orońskiem. Tu bowiem, w majątku żony malarza – Heleny z Woyciechowskich Pruszakowej – rodzina spędzała lato.
Z okazji jubileuszu Centrum Rzeźby Polskiej przygotowało obszerny program, którego głównym punktem jest wystawa Józefa Brandta prezentowana w Muzeum Rzeźby Współczesnej – otwarcie 20 czerwca o 13.30. Towarzyszą jej współczesne pokazy recepcji twórczości naszego patrona: ekspozycja „Kłus, stęp, cwał” w Galerii Oranżeria oraz projekt polsko-niemiecko-ukraiński „Dziedzictwo. Patrząc na Brandta” prezentowany w Galerii Kaplica, we wnętrzach pałacu, na tarasie kawiarni Domu Rzeźbiarza i w przestrzeni parku, gdzie również 20 czerwca o 14.30 odbędzie się performance niemieckiego artysty Christopha Both-Asmusa.
Oprócz wystaw zrekonstruowaliśmy także letnią pracownię Józefa Brandta, przygotowaliśmy specjalny program edukacyjny dla różnych grup wiekowych, którego szczegóły można znaleźć na naszej stronie internetowej w zakładce „edukacja” oraz wydaliśmy album poświęcony twórczości naszego patrona.
Koordynator obchodów: Dyrektorka ds. artystycznych Eulalia Domanowska
Partnerzy projektu:
Józef Brandt (1841–1915)
Wystawa w setną rocznicę śmierci Artysty
Muzeum Rzeźby Współczesnej
20 czerwca – 25 października 2015
Kuratorzy: Monika Bartoszek, Anna Podsiadły, Jarosław Pajek
Współpraca: Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu
Niemal dokładnie 100 lat temu – 12 czerwca 1915 roku w Radomiu zmarł Józef Brandt – wybitny polski artysta, przywódca polskich monachijczyków i właściciel majątku w Orońsku. Z tej okazji Centrum Rzeźby Polskiej rozpoczęło cykl wydarzeń rocznicowych, poświęconych pamięci patrona instytucji, których kulminacją będzie wielka wystawa w Galerii „Głównej” Muzeum Rzeźby Współczesnej (20 czerwca – 25 października 2015).
Józef Brandt był malarzem, który dzielił swoje życie pomiędzy pracownię w Monachium i dwór w Orońsku. Mimo obco brzmiącego nazwiska, czuł się przede wszystkim Polakiem, co podkreślał, sygnując swoje obrazy Józef Brandt z Warszawy. Właścicielem ziemskim stał się co prawda poprzez ożenek z Heleną Pruszakową, wdową po swoim przyjacielu Aleksandrze Pruszaku, ale poświęcił niemało, aby zamienić zadłużony majątek w prowadzone wzorowo gospodarstwo. Orońsko było jego ukochanym miejscem na ziemi – tutaj odpoczywał, ale równocześnie prowadził bardzo aktywne życie towarzyskie. Wolna Akademia Orońska – samozwańcza, wakacyjna grupa rezydentów, złożona z przyjaciół i uczniów mistrza, stanowiła pierwowzór współczesnych plenerów artystycznych.
Największą pasją Brandta były dzieje XVII-wiecznej Polski – stulecie wojen, które obfitowało w rycerskie epopeje, tak trafnie scharakteryzowane na kartach sienkiewiczowskiej Trylogii. Potyczki, utarczki, przeprawy wojsk, czaty, sceny z polowań – to przykłady motywów powtarzających się najczęściej w jego malarstwie.
Na rocznicową wystawę złoży się kilkadziesiąt obrazów sprowadzanych z wielu polskich muzeów, Narodowej Galerii Sztuki we Lwowie i kolekcji prywatnych. Obok dzieł mistrza będzie można zobaczyć zachowane w archiwach pamiątki: dokumenty, listy, fotografie. Oddzielnie zaaranżowana zostanie kolekcja militariów, duma artysty, którą gromadził m.in. podczas swoich podróży na Wołyń i Podole, i która wzbudzała niekłamany podziw w środowisku monachijskim. Wystawie będzie towarzyszyła atrakcyjna edytorsko publikacja poświęcona twórczości Brandta, zawierająca teksty krytyków i historyków sztuki oraz albumową prezentację prac artysty.
Kłus, stęp, cwał
Lach bez konia jak ciało bez duszy
Galeria Oranżeria
20 czerwca – 6 września 2015
Kurator: Leszek Golec
Uczestnicy: Magdalena Abakanowicz, Tomasz Górnicki, Andrzej Kwietniewski, Andrzej Świetlik, Ryszard Grzyb, Bogdan Markowski, Adam Myjak, Sławoj Ostrowski, Marta Pszonak, Tomasz Skórka
Motyw konia w sztuce jest jednym z ważniejszych i najbardziej trwałych obok przedstawiania postaci ludzkiej. Znajdujemy jego wyobrażania od najdawniejszych czasów, już w prehistorycznym malarstwie jaskiniowym. XIX wiek przyniósł zaś obrazy, które stały się częścią naszego narodowego dziedzictwa. Malarstwo Michałowskiego, Matejki czy Kossaków, sławiące świetność Rzeczypospolitej, było istotnym elementem w kształtowaniu postaw patriotycznych. Siwe, kare i kasztanki sławiły dumę naszego oręża. Stały się atrybutem polskości.
W malowaniu koni specjalizował się również patron Orońska – Józef Brandt, przedstawiający jeźdźców w wirze walki lub na polowaniach. „Przeprowadził przez swe płótna cały korowód wschodnich postaci (...), a także koni arabskich, koni stepowych” (Irena Olchowska-Schmidt, „Józef Brandt”, Kraków 1996, s. 15). Niezwykle barwnie przedstawiał narodową przeszłość. Henryk Sienkiewicz pisał, iż na widok jego obrazów przychodzą na myśl stare tradycje, stare pieśni i podania rycerskie, (...) zaklęte w czar poezji!
Artyści biorący udział w wystawie „Kłus, stęp, cwał”, których rzeźby pokazywane są w Orońsku, kontynuują w różny sposób te sny o potędze i pokazują konia jako symbol zwycięstwa, siły, piękna i nieokiełznanej wolności.
Gość honorowy: FundacjaTara
Dziedzictwo
Patrząc na Brandta
Galeria Kaplica, wnętrza pałacu Józefa Brandta, taras kawiarni w Domu Rzeźbiarza
i przestrzeń parkowa
20 czerwca - 25 października 2015
Kuratorka: Eulalia Domanowska
Współpraca: Wladko Kaufman i Stowarzyszenie Artystyczne "Dzyga" ze Lwowa oraz
uczelnia WIT z Warszawy i Nicole F. Loeser z Galerii Whiteconcepts z Berlina
Christoph Both-Asmus "Tree Walker. A Moment in Time" – performance 20 czerwca o 14.30 przed wejściem do pałacu Józefa Brandta
Wlodko Kaufman, Sergiy Petlyuk, Vasylyna Byryanyk, Olex Furdjak Natalka Shymin, Anna Orlikowska, Jarosław Perszko oraz
Grzegorz Rogala i studenci z kierunku Grafika z Wyższej Szkoły Informatyki Stosowanej i Zarządzania - WIT z Warszawy: Adrian Bender, Bożena Czech, Janusz Dembiński, Konrad Dylski, Elżbieta Dziura, Łukasz Kuźma, Marta Leydy, Sylwia Mazurek, Barbara Olszewska, Katarzyna Podogrodzka, Rafał Rossakiewicz, Michał Sierzchuła, Kamil Winczewski, Wojciech Wodzisławski, Natalia Zdunek w projekcie Wirtualny Brandt
Istotnym elementem naszych obchodów jest także współczesna recepcja twórczości patrona i jego posiadłości w Orońsku. Czy malarstwo Brandta i jego dziedzictwo mogą obecnie inspirować współczesnych artystów i jak odczytują oni sztukę powstałą przed modernizmem i postmodernizmem, mającą zupełnie odmienne cele niż nasza postnowoczesna epoka? W projekcie biorą udział artyści z trzech krajów, z którymi związany był Józef Brandt – Niemiec, Polski i Ukrainy. Prezentujemy różnorodne prace stworzone specjalnie na obchody Józefa Brandta w Orońsku. Są to instalacje, filmy video, performance, a także neonowy obiekt „Krok” Jarosława Perszko, który wejdzie do parkowej kolekcji rzeźby. W pałacu pojawią się natomiast wirtualne rzeźby stworzone przez studentów grafiki Wyższej Szkoły Informatyki Stosowanej i Zarządzania w Warszawie pod kierunkiem Grzegorza Rogali.
Jubileusz uświetni nowo zrealizowany projekt „Przejście” autorstwa Jarosława Kozakiewicza, usytuowany na stawie Rolina, który umożliwi zwiedzającym inne spojrzenie na dziedzictwo Józefa Brandta. Ostatnia praca powstała w ramach Europejskiej Sieci Land Art, ELAN i została sfinansowana ze środków Programu Kultura Unii Europejskiej.
Mecenasi:
Patronat medialny:
