Malarska opowieść o Kętrzynie - wystawa poplenerowa I Międzynarodowego Pleneru Malarskiego
Wystawy indywidualne zagraniczne /Dr Sylwia Caban, kuratorka pleneru, o wydarzeniu:
„Jakikolwiek by był nasz temperament lub potęga w obliczu natury, trzeba dać obraz tego, co widzimy, zapominając o wszystkim, co pojawiło się przed nami.”
Paul Cézanne
Przytoczony powyżej cytat wielkiego francuskiego artysty w szczególny sposób określa postawę malarza wobec widzianej natury – natury pojętej w swoim szerokim spektrum. Owo „dawanie obrazu tego, co widzimy” jest dociekaniem prawdy o naturze rzeczy, szukaniem zasad, które kształtują zjawiska i wyrażają formy przekładalne na obiekty w obrazie. Ta idea stała się mottem młodych artystów, którzy spotkali się w ostatnich dniach lipca 2022 roku na I Międzynarodowym Plenerze Malarskim „Malarska opowieść o Kętrzynie”.
Uczestnikami pleneru byli studenci z Wyższej Szkoły Informatyki Stosowanej i Zarządzania oraz artyści z Uniwersytetu Lipawskiego na Łotwie. Plener mógł stać się faktem dzięki podpisaniu porozumienia pomiędzy burmistrzem Kętrzyna Ryszardem Henrykiem Niedziółką i rektorem Wyższej Szkoły Informatyki Stosowanej i Zarządzania pod auspicjami Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, prof. dr hab. inż. Maciejem Krawczakiem.
Malownicze miasto Kętrzyn i niezwykłe mazurskie plenery stały się inspiracją obrazów, które powstały w bardzo krótkim, ale intensywnym i pełnym emocji czasie. Plener był nie tylko spotkaniem młodych malarzy i wymianą ich artystycznych doświadczeń – był przede wszystkim malarskim spotkaniem z naturą, jej bujnością form, zaskakującym światłem, zmiennością pejzażu i monumentalnym urokiem architektury. Na plenerze powstało wiele prac. Niektóre z nich mają charakter ćwiczeń realistycznych, inne cechuje działanie eksperymentalne, wszystkie jednak łączy widoczna ciekawość formowania widzianej natury, poszukiwanie koloru i zaskakujących kompozycji, ale przede wszystkim pasja malowania.
Malarstwo jest nie tylko formą tworzenia – jest głównie zapisem sposobu myślenia o otaczającej nas rzeczywistości, świadectwem naszej relacji ze światem. W tych kontekstach tworzenie w plenerze jest nauką obserwacji relatywności form wynikającej ze zmienności światła. Jest ono szczególnym aktem budowania świadomości plastycznej, a nawet lekcją pokory wobec otaczającej nas harmonii, lub dysharmonii świata. Rzeczywistość widzialna wpływa na formę obrazu, niezależnie od tego, czy jest on tworzony w plenerze, czy też zapisywany post factum.
Obrazy, które powstały w trakcie I Międzynarodowego Pleneru Malarskiego pt.: „Malarska opowieść o Kętrzynie” prezentowane są na wystawie w Galerii RastArt w dniach 03.09.-30.09.2022 w Kętrzynie. Niniejszy katalog dokumentacją prac powstałych na plenerze i towarzyszy ekspozycji.
dr Sylwia Caban - kurator pleneru
Jarosław Tondera, kurator wystawy, o wydarzeniu:
Do Kętrzyna w lipcu 2022 roku zawitali artyści, by doskonalić warsztat i artystyczne spojrzenie w historycznej perspektywie założonego w roku 1357 miasta. Studenci grafiki WIT Wyższej Szkoły Informatyki Stosowanej i Zarządzania w Warszawie i Instytutu Sztuki Uniwersytetu w Liepaji na Łotwie, przy wydatnej pomocy władz miasta Kętrzyna, Kętrzyńskiego Centrum Kultury i Galerii Rastart zorganizowali w Kętrzynie I Międzynarodowy Plener Malarski. Gośćmi pleneru byli również wykładowcy z Instytutu Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego i miejscowi artyści z Kętrzyna.
Dla artysty miasto zawsze jest źródłem twórczej inspiracji. Każde spojrzenie, każdy szkic, rysunek, obraz, grafika to inne oblicze miasta uchwycone w artystycznej wizji twórcy.
Wśród zgiełku nawet niedużego miasta rzadko zwracamy uwagę na zwykłą architekturę, alejki i parki. Są jednak osoby, którym udaje się zobaczyć coś więcej niż codzienne fasady budynków, reklamy sklepów czy spowszechniałą perspektywę głównej ulicy. Ci ludzie to artyści, którzy kreują miasto na nowo w swoich niepowtarzalnych dziełach.
Poczucie miasta i jego artystyczna reprezentacja są indywidualne dla każdego artysty, dlatego warto porównać prace kilku artystów i obserwować, jak ich obrazy przedstawiające miejską atmosferę różnią się od siebie spojrzeniem, techniką, paletą kolorów i nastrojem. Na obrazach miasto przedstawiane może być rano i wieczorem, w nocy i po południu, ale zawsze będzie to inne, nowe spojrzenie. W obszarze zainteresowania artystów mogą znaleźć się zespoły architektoniczne, centrum i obrzeża – wszystko, co tworzy miasto, z jego pięknem i niedoskonałościami, miasto, które wymaga jednak twórczej zadumy i refleksji. To nowe spojrzenie może zmienić oblicze miasta, nadać mu nowy wyraz. Pokazać, że coś, co jest codziennością dla jednych może być inspiracją dla innych.
Miasto jest wyjątkowym miejscem, gdzie obecność człowieka i jego twórcza energia jest wyczuwalna w każdej sekundzie. Artysta tworzący w środowisku miejskim jest jednak ograniczony pewną przestrzenią, która składa się na miejski krajobraz. Ale już stosunek do tego krajobrazu jest dla każdego inny. Można wręcz powiedzieć, że miejski krajobraz jest szczególnym typem pejzażu ujętym w indywidualne ramy artystycznej prezentacji.
Pejzaż to gatunek sztuki, w którym głównym tematem obrazu jest pierwotna natura lub natura przetworzona przez człowieka. Krajobraz to stosunkowo młody gatunek malarstwa. Przez wiele stuleci artyści wykorzystywali pejzaż jedynie jako tło do portretów lub scen, jako ozdobę swego głównego tematu. Była to tylko sceneria, gdyż zadaniem artysty nie było przedstawienie konkretnego widoku konkretnego miasta czy miejsca, jego zadaniem było tylko sportretowanie ówczesnego notabla.
Wraz z rozwojem wiedzy na temat perspektywy, światłocienia, reliefu obrazu, naturalne widoki stały się równorzędnym elementem kompozycji fabuły. Otoczenie zaczęło uzupełniać fabułę, wprowadzając niezbędne napięcie emocjonalne. Bohaterowie zaczęli żyć w realnym świecie, widoki miasta stały się rozpoznawalne.
Stopniowo wzrasta znaczenie krajobrazu. Już w połowie XIX wieku jako niezależny gatunek zajmuje godne miejsce w sztukach wizualnych. Mniej więcej w tym samym czasie pojawia się krajobraz miasta. Na obrazach ówczesnych artystów pojawiają się widoki miast Europy i Ameryki, można je dziś wykorzystać do studiowania historii architektury, gdyż budynki i detale są tak skrupulatnie oddane. Pejzaż miejski urzeka artystów dynamiką, różnorodnością i emocjonalnym związkiem z człowiekiem.
Relacja człowieka z miastem do dziś ekscytuje artystów. Rozrost miast, budowa nowych budynków ze szkła i betonu, rozbudowa dróg, ale także to jak wkomponować historyczną przestrzeń w nowoczesną wizję miasta otwierają dla sztuki i artystycznego poznania nowe horyzonty, dlatego każde spotkanie artysty z miejskim krajobrazem jest rodzajem wyzwania i nieograniczonych możliwości. Dlatego też tak różne są artystyczne wizje miejskiej przestrzeni. U jednych dominuje ścisła liniowość, lokalizacja koloru, prawie całkowity brak emocji. Inni widzą miasto jako miejsce sielanki, odpoczynku, nasycone ciepłymi barwami i oferujące ciszę i spokój. Dla jeszcze innych najważniejsza jest architektura, która jest niczym zastygła muzyka. Można nawet przypuszczać, że krajobraz miejski to nuty. I w każdą nutę, w każde pociągnięcie pędzla artysta wkłada swoją duszę.
A między tymi artystycznymi wizjami jest nieskończone morze form, idei i wrażeń. Każdy artysta buduje swój własny model miasta, wypełnia go swoimi marzeniami lub lękami, zaprasza widza w podróż do swoich ulubionych zakątków.
Ilu artystów, tyle obrazów tego samego miasta może się narodzić na płótnie. Delikatne, liryczne, zimne, olejne, graficzne, ciepłe, słoneczne, przytłaczające – miasto ma wiele twarzy. Każde miasto. Kętrzyn także.
Jarosław Tondera
Wirtualny spacer po wystawie „Malarska opowieść o Kętrzynie”
Wideorelacja z wernisażu wystawy poplenerowej „Malarska opowieść o Kętrzynie”
Fotorelacja z wernisażu wystawy poplenerowej „Malarska opowieść o Kętrzynie”
Linki:
